-„Patrologija” u pet tomova čiji autor je umirovljeni episkop zahumsko-hercegovački Atanasije predstavljena je publici u kripti Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici. „Patrologija” obuhvata učenja svetih otaca Crkve od samih početaka, a kako je najavio vladika Atanasije, kao i promoteri, u toku je izrada i knjige koja se bavi učenjima svetih otaca 19. i 20. vijeka. O petoknjižju, koje je izuzetan događaj ne samo za našu teološku misao, već uopšte srpsku kulturu, ali i samom vladici Atanasiju govorili su mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i protojerej-stavrofor prof. dr Boris Brajović, a veče je vodio protojerej mr Predrag Šćepanović.
Posebno toplo o vladici Atanasiju govorio je mitropolit Amfilohije prisjećajući se zajedničkih prvih koraka u Crkvi, a koji su na mnogo načina odredili i njihovo kasnije djelovanje. Kada je u pitanju „Patrologija” mitropolit Amfilohije ističe:
– Ovih pet knjiga nijesu samo nauka o Svetim ocima već nauka Svetih otaca, spojeno jedno sa drugim u čemu je posebno svojstvo ove „Patrologije”. Atanasije je ove svoje knjige pisao ne samo na način kako se patrologija pisala na istoku i zapadu, kao nauka o ocima, već je u svakoj svojoj patrologiji preveo i spise Svetih otaca počevši od djela apostolskih pa do najnovijih vremena. U tome je izuzetan značaj ovih njegovoh spisa - navodi između ostalog mitropolit Amfilohije, dodajući da je posebno potrebno podsjetiti i na njegova druga naučna, naročito eklisiološka djela i ona vezana za kanonsko i liturgijsko ustrojstvo Crkve.
Izuzetno stručnu ocjenu o „Patrologiji” vladike Atanasija dao je prof. dr Boris Brajović, kome je pored ostalog, i ovo jedna od tema u fokusu njegovog filozofsko-teološkog rada. Brajović je ovom prilikom istakao da je očigledno da je ovih pet knjiga pisao otac Crkve u punom značenju te riječi. Posebno se osvrnuo na sljedeće:
– Posebna je priča bogatstva literarnog zapisa u fusnotama vladike Atanasija. Niko u istoriji cjelokupne naše pismenosti i kulture nije razvio jedan poseban literarni rod koji će tek biti hermeneutički plodan za iščitavanje, kao što je to uradio vladika Atanasije s njegovim marginama - fusnotama, jednu „atanasiologiju”, koja predstavlja teološko-filozofske, istorijske, sociološke, književne mikro disertacije, a u mnogim slučajevima toliko lucidne i duhovite uvide, da slične, barem meni, na poetski tekst koji se može čitati kao pjesnička izviiskra, a za koju potrebujete posebno dioptrijsko paralelno čitanje i gledanje, kao da se vozite istovremeno nekom teološkom magistralom u dva različita smjera, nekim paralelnim stazama, a koje vas i jedna i druga dovode do vječno živućeg Jevanđelja. Kao da ste upali u neki praznik riječi koji ispunjava cijeli prostor i u kojem ne znate kud prije da gledate od bogatstva sadržaja, ja barem imam taj osjećaj neke djetinje radosti kojom se ispunjavate kada čitate, kao da ste u nekom pejzažu djetinjstva i svježine, u kome vam sve postaje prirodno i blisko, kao da ste u nekoj teološkoj pripovijetki koja ima naslov „Prvi put s ocem na jutrenje” Laze Lazarevića. A, to je put kojim vas Otac dovodi do Sina, a On opet do Oca - rekao je između ostalog dr Brajović.
Na kraju, prisutnima se obratio i autor petotomne „Patrologije”, vladika Atanasije, prisjećajući se početaka svog rada u ovom domenu teologije, odnosno kada je prije 35 godina, 1984. g, objavio prvi udžbenik patrologije, iz kojeg su kasnije učile generacije bogoslova. Ali, prisjetio se i onoga štro je prethodilo objavljivanju tog udžbenika, kao i onome što je dovelo do pet knjiga „Patrologije”. Vladika Atanasije je kazao da je pišući ove knjige, na putu od Prizrena, preko Beograda, na putu od Kosova do Jadovna, uložio veliki trud ugledajući se na velike patrologe kao što je Florovski i ava Justin Popović, kao i druge.
Ž.J.

---

Sadržaj Patrologija
Prvi tom „Patrologije” posvećen je crkvenim ocima prva tri vijeka istorije Crkve, od kojih su neki bili i neposredni učenici Hristovih apostola. Drugi tom sadrži istočne oce i pisce iz IV i V vijeka; treći tom bavi se svetim ocima i crkvenim piscima istoka od Četvrtog halkidonskog do Osmog Fotijevog vaseljenskog sabora (451-880). Podnaslov četvrte knjige je – Latinski oci od Nikeje do XI veka, uz dodatak o Petrovom primatu časti. Peti tom posvećen je svetim ocima i učiteljima crkve od Sv. Fotija (IX vijek) i njegovih učenika Sv. braće Kirila i Metodija do pada Carigrada 1453. (XV vijek), a opisuje se i pokušaj unijatstva – unije sa Rimom. Vladika Atanasije, je ovom prilikom najavio da već piše šesti tom koji će obuhvatiti period od pada Carigrada do XX vijeka.