Hercegnovski Hor „Sveti Sava” i desetak parohijana poklonički su obišli Kosovo, Makedoniju i Bugarsku u organizaciji Crkvene opštine Herceg Novi. Najprije su posjetili Pećku patrijaršiju, a potom Manastir Dečane, gdje su prisustvovali večernjoj službi i otkrivanju moštiju Sv. Stefana Dečanskog. Posjetili su i Manastir Sv. Arhangeli, kao i Crkvu Bogorodica Ljeviška. To je bila jedna od rijetkih prilika za liturgiju, jer u Prizrenu gotovo da nema Srba, kaže Snežana Vukićević Čvoro. Služio je iguman Mihailo, a pojao ovaj hor rukovođen dirigentkinjom Sanjom Radović. Poklonici su obišli i Bogosloviju u Prizrenu, gdje su se natpjevavali s bogoslovima. I, svugdje su dočekani dobrodošlicom.

Iz Prizrena, nastavili su ka Prilepu, a pridružio im se i otac Jordan Markov. Tako su svi, našavši se u Prilepu sa NVO Karađorđe iz Herceg Novog, posjetili vojničko groblje, gdje je Predrag Vujinović položio vijenac palim borcima.

– Kajmakčalan je mjesto gdje treba da idemo da pogledamo u sebe, kao narod. Oko crkvice na vrhu, sa zvonom koje je poklonio Mihajlo Pupin i urnom Arčibalda Rajsa, svijet se uzdiže ka nebu. Pojati za preko 4.000 ratnika junaka, dok svjetluca kamenje, a vjetar pripjeva na parastosu koji je služio otac Jordan za te hrabre momke, bilo je nezaboravno - kaže Vukićeviž Čvoro.

Potom su nastavili za Bugarsku, u Manastir Sv. Jovana Rilskog, najstariji i najveći manastir u Bugarskoj, koji se nalazi na listi svjetske baštine, a koji je sve poklonike svojom ljepotom i mirom ostavio bez daha.

– Za nas u Crnoj Gori, velelepne su brojke kada se pominje 300 monaških soba, blizu 100 gostilnica itd. Monaštvo je u Bugarskoj malobrojno, oko 200 monaha, ali dugi vjekovi bez turskog upada sačuvali su bogatu riznicu manastira. Izložene su kopije starih knjiga – u biblioteci se čuvaju pisani dokumenti pod određenim uslovima, a posebno treba izdvojiti krst monaha Rafaila, rađen 12 godina, od jednog komada drveta, sa 650 minijaturnih likova, nakon čije izrade je monah izgubio vid i živio još 40 godina u manastiru. Manastir nisu nikad napali Turci, ali jesu razbojnici, kada je izgorio. Današnji izgled dobio je XIX vijeku. Zapanjujuće je lijep pozlaćeni ikonostas koji je rezbarilo pet umjetnika, pet godina u crkvi posvećenoj Vaznesenju Bogorodice, u kojoj počivaju mošti svetitelja Jovana Rilskog - priča Vukićević Čvoro. Dodaje da je fascinantna i najstarija građevina u kompleksu - Hreljina kula iz XIV vijeka, posvećena Jovanu Rilskom i Bogorodici Osenovici. Monah Hariton ili Stefan Dragovolj Hrelja Omućević, srpski feudalni kraljević, počiva u crkvici koju je obnovio uz kulu.

Poklonici su imali i posebnu čast, vladika Evlogije ih je ugostio i prije polaska za Crnu Goru, primio dar, ikonu Sv. Vasilija Ostroškog i sam uzvratio poklonima za mitropolita Amfilohija i rektora Cetinjske bogoslovije Gojka Perovića.

Ž.J.

---