Da se beranska privreda nalazi u potpunom kolapsu najbolje govore napušteni i ruinirani fabrički pogoni u indrustrijskoj zoni na Rudešu, u kojima je nekada radilo blizu deset hiljada radnika. Svi ti pogoni izgrađivani u doba socijalizma već dugi niz godina su prepušteni konstantnom propadanju, dok različite grupe i pojedinci odnose poslednje ostatke fabričke imovine, prodajući je kasnije u staro gvožđe. To jasno ukazuje da su, tokom tranzicionih procesa, skoro sve privatizacije u Beranama bile neuspješne. Samo Fabrika celuloze i papira, koja je zatvorena početkom devedesetih godina prošlog vijeka, brojala je blizu tri hiljade uposlenih. Fabriku je 1996. godine za nešto manje od milion eura kupila firma Tigoimpeks, na čelu sa Radojem Gomilanovićem, kada je i preimenovana u Novu Beranku. Sa proizvodnjom se otpočinjalo u više navrata, ali se sve završavalo samo na pokušajima, bez nekog kontinuiranog rada. Tešku sudbinu doživjela je i Ciglana, kao najstariji privredni kolektiv u Beranama. Ciglanu je 2005. godine privatizovalo preduzeće Katel iz Podgorice. Međutim, vlasnik je marta 2008. godine odlučio da prekine proizvodnju i hale poruši do temelja. Nakon toga uslijedilo je uvođenje stečaja dok je fabrička imovina u dobrom dijelu nestala bez traga. Na kraju, nakon sedamnaest neuspjelih licitacija, Ciglana je dobila novog vlasnika. Nju je za 145.000 eura kupio Beranac Nikola Obradović, ali od najavljene proizvodnje još uvijek nema ništa.
Identična situacija dešavala se i u fabrici za protektiranje guma Gumig koja je nakon desetak neuspjelih pokušaja prije četiri godine prodata putem javnog nadmetanja za samo 128.378 eura, iako je na prvoj licitaciji cijena iznosila 975.29 eura.
Van funkcije je i Obodov pogon na Rudešu, zatim veliki broj poljoprivrednih zadruga, kao i ugostiteljskih, trgovinskih i uslužnih preduzeća. Prilikom transformacije Šumskog preduzeća bez posla je ostao znatan broj radnika, dok je cjelokupna imovina AD Izgradnja prodata firmi Tehnostar, a na dan uvođenja stečaja 79 radnika je proglašeno tehnološkim viškom.
Bivši radnici ističu da sadašnji izgled industrijske zone Rudeš jasno ukazuje da je država digla ruke od sjevera i da nije ništa uradila da u Beranama dođe do oživljavanja proizvodnje.
– Privatizacije nekad uspješnih privrednih kolektiva nijesu dale najavljivane rezultate od strane onih koji su u tranzicionim propisima na lak i jednostavan način postajali vlasnici fabrika. Nasuprot očekivanom, u brojnim privrednim kolektivima sprovođene su nezakonite radnje, što je i dovelo do ovako poraznog stanja. Jednostavno, dobija se utisak da su se nadležni samo deklarativno zalagali za aktiviranje proizvodnih kapaciteta, jer da je imalo iskrenosti u toj priči, danas se beranska privreda ne bi nalazila na koljenima – navodi predstavnik bivših radnika Veselin Radičević.
– Da je kojim slučajem ispoštovan kupoprodajni ugovori, danas bi bivše beranske fabrike dobrim dijelom snadbijevale čitavo regionalno tržište sa kožnom galanterijom, opekarskim proizvodima, papirom, tapetama, gumama, namještajem, kućanskim aparatima i drugim proizvodima. Međutim, očigledno je da su uvozničkom lobiju smetale naše fabrike, zbog čega su moćnici preduzeli smišljene aktivnosti za njihovo uništavanje. Zato danas, umjesto modernih fabrika koje su mogle da upošljavaju hiljade radnika, imamo privredno groblje na Rudešu – zaključio je Radičević.D.J.
Fabrika armaturnih mreža radila samo dva dana
Iz lokalne uprave juče su potvrdili da definitivno nema ništa ni od fabrike armaturnih mreža, koju je 2012. godine, uoči poslednjih parlamentarnih izbora, zvanično otvorio tadašnji premijer Igor Lukšić. Uoči tog dogođaja tadašnji predsjednik opštine Vuka Golubović i vlasnik beogradske komapanije Europolis Vladan Zečević potpisali su ugovor kojim je pomenutoj firmi, za period od deset godina, ustupljen na korišćenje prostor u bivšem Obodovom pogonu na Rudešu, radi otvaranja fabrike za proizvodnju armaturnih mreža. Tada je najavljeno da će fabrika uposliti znatan broj radnika i da će svojim proizvodima dobrim dijelom pokriti crnogorsko tržište. Međutim, fabrika je radila samo nekoliko dana nakon čega su proizvodni pogoni stavljeni van funkcije.
Rudnik svijetla tačka
Grčka kompanija Balkan enerdži je 2007. godine prilikom kupovine beranskog Rudnika mrkog uglja, po cijeni od milion i po eura, najavila da će proizvodnja u ovom nekad moćnom privrednom gigantu početi u roku od pola godine. Međutim, proizvodnja u Rudniku, u kom je osamdesetih godina prošlog vijeka radilo i do 700 rudara, otpočela je tek prije tri godine nakon što je ovaj kolektiv od pomenute kompanije preuzela firma Metalfer iz Sremske Mitrovice. Iz ovog preduzeća tvrde da rudnik trenutno bilježi ohrabrujuće rezultate, da radi u tri smjene, da upošljava 150 radnika i da ostvaruje proizvodnju na mjesečnom nivou od preko pet hiljada tona. Kazali su da se u poslednje vrijeme radi i na pripremi izrade projekata za mehanizovano iskopavanje uglja. Poručili su da uprava rudnika planira da poveća proizvodnji i da uposli nove radnike, s tim što za tako nešto očekuje podršku Vlade Crne Gore i Opštine Berane.